Szkolenia bilans / Szkolenia zamknięcie roku w Jednostkach Finansów Publicznych w ramach tego obszaru zapraszamy do zapoznania się ze szkoleniami w zakresie procedur związanych z księgowym zamknięciem roku.

Szkolenia bilans kierowane są przede wszystkim do osób odpowiedzialnych za przygotowywanie sprawozdań finansowych w jednostkach budżetowych.

Nasi eksperci prowadzący szkolenia z zamknięcia roku podatkowego w trakcie kursów zwracają szczególną uwagę w zakresie zasad sporządzania rocznych sprawozdań, zasad przeprowadzania i rozliczania inwentaryzacji, zasad wyceny aktywów i pasywów oraz weryfikacja prawidłowości księgowań przychodów i dochodów budżetowych,  przychodów zaliczanych do działalności finansowej, należności i odpisów aktualizujących należności, zobowiązań, wydatków budżetowych, kosztów i rozliczeń międzyokresowych oraz zasad ustalania wyniku finansowego

Najbliższe warsztaty związane z tematyką zamknięcia roku w jednostkach budżetowych

Trwają intensywne prace legislacyjne nad zmianami do ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz innych ustaw (dalej jako „Ustawa”), których celem jest m.in. wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/17/UE z 13 czerwca 2012 r. zmieniającej dyrektywę Rady 89/666/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/56/WE i 2009/101/WE w zakresie integracji rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek (Dz.U.UE.L.2012.156.1). Biorąc pod uwagę ich rewolucyjny charakter, warto zatem przybliżyć najważniejsze kierunki proponowanych zmian.

Sporządzenie Rocznych Dokumentów Finansowych w formie elektronicznej

Projekt ustawy zakłada sporządzanie Rocznych Dokumentów Finansowych (tj. sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności jednostki oraz sprawozdania z badania) wyłącznie w postaci elektronicznej. Wymagane będzie bowiem ich opatrzenie kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP (dalej jako „e-podpis”) (projektowane art. 10 ust. 1g, art. 49 ust. 7, 63c ust. 2b ustawy o rachunkowości). W zakresie zaś sprawozdania z badania, biegły rewident przeprowadzający badanie będzie mógł je podpisać wyłącznie kwalifikowanym podpisem elektronicznym (projektowany art. 86 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym).

Elektroniczna forma składania Rocznych Dokumentów Finansowych

Projekt Ustawy zmienia również zasady składania Rocznych Dokumentów Finansowych do rejestru przedsiębiorców KRS. Obecnie przedkłada się je w oryginale lub urzędowo poświadczonych kopiach. Chociaż przepisy zezwalają już na składanie Rocznych Dokumentów w elektronicznych odpisach poświadczonych przez notariusza lub profesjonalnego pełnomocnika (radca prawny, adwokat) występującego w sprawie, w dalszym ciągu dominuje jednak praktyka składania Rocznych Dokumentów Finansowych w formie papierowej.

Według nowych zasad składanie Rocznych Dokumentów Finansowych ma się odbywać wyłącznie w drodze elektronicznej. W tym celu dla każdego przedsiębiorcy ujawnionego w KRS ma zostać utworzone wirtualne repozytorium dokumentów finansowych („Repozytorium”). Jego zasoby będą nieodpłatnie dostępne dla każdego zainteresowanego za pośrednictwem ogólnodostępnych sieci teleinformatycznych.

Roczne Dokumenty Finansowe składane będą do Repozytorium wraz załącznikami (tj. uchwała bądź postanowienie o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej oraz uchwała o podziale zysku lub pokryciu straty), a ich poświadczenie nastąpi z chwilą ich składania do Repozytorium.

Biorąc pod uwagę możliwe trudności w dostępie do systemu teleinformatycznego obsługującego Repozytorium - w okresie przejściowym, tj. do 30 września 2018 r. - przewiduje się odstępstwo od zasady składania Rocznych Dokumentów Finansowych do Repozytorium. W okresie przejściowym możliwe będzie bowiem składanie elektronicznych kopii papierowych wersji Rocznych Dokumentów Finansowych, następnie opatrzonych e-podpisem przez co najmniej jedną osobę uprawnioną do reprezentowania podmiotu.

Automatyzm wpisu wzmianki o złożeniu Rocznych Dokumentów Finansowych

Z chwilą prawidłowego złożenia Rocznych Dokumentów Finansowych do Repozytorium, system teleinformatyczny będzie automatycznie generować wpis stosownej wzmianki w rejestrze przedsiębiorców KRS. Tym samym sąd rejestrowy nie będzie uczestniczył w tych czynnościach, a wpis wzmianki będzie mieć charakter jedynie ewidencyjny oraz informacyjny. Stąd zgodnie z założeniami projektu ustawy, wpis wzmianki o złożeniu Rocznych Dokumentów Finansowych do Repozytorium nie będzie wiązał się z obowiązkiem poniesienia opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Warto jednak podkreślić, że przyjęty w projekcie ustawy automatyzm nie wyklucza następczej kontroli przez sąd rejestrowy Rocznych Dokumentów Finansowych.

Brak możliwości ustanowienia pełnomocnika procesowego

Nie będzie można ustanowić pełnomocnika procesowego przy składaniu Rocznych Dokumentów Finansowych do Repozytorium. Natomiast w przypadku negatywnej weryfikacji podmiotu składającego Roczne Dokumenty Finansowe do Repozytorium, złożenie Rocznych Dokumentów Finansowych będzie możliwe wraz z wnioskiem o wpis wzmianek złożonym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego oraz opatrzonym e-podpisem zgodnie ze sposobem reprezentacji podmiotu rejestrowego. W takiej zaś sytuacji możliwa staje się reprezentacja podmiotu przez pełnomocnika procesowego (radca prawny, adwokat).

Nie jest jednak jasne, czy w ramach postępowania o wpis wzmianek możliwe będzie sporządzenie elektronicznego poświadczenia odpisów Rocznych Dokumentów Finansowych. Z jednej strony możliwość taką zdaje się uzasadniać proponowana treść przepisów Kodeksu Postępowania Cywilnego (projektowany art. 6944). Z drugiej jednak strony, takie rozwiązanie przeczy zasadzie, według której Roczne Dokumenty Finansowe sporządzane są wyłącznie w drodze elektronicznej. Dlatego też należy wyrazić jedynie nadzieję, że do czasu wejścia w życie ustawy kwestia ta zostanie jednoznacznie uregulowania.

Centralny Rejestr Danych Podatkowych

Ujawnienie wzmianki w KRS o złożeniu Rocznych Dokumentów Finansowych skutkować będzie ich automatycznym przekazaniem do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W efekcie przedsiębiorcy nie będą już składali niektórych dokumentów osobno do urzędów skarbowych oraz do sądów rejestrowych.

Reprezentant przedsiębiorcy spoza obszaru UE

Wydaje się, że wejście w życie proponowanych zmian najbardziej dotknie tych przedsiębiorców, którzy na co dzień są reprezentowani wyłącznie przez obcokrajowców spoza obszaru UE. W odniesieniu do obywateli UE zakłada się, że nowy system teleinformatyczny będzie dostosowany do wymagań Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. (eIDAS), które ujednolica standardy w zakresie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym.

Niewykluczone jednak, że w początkowym etapie obowiązywania nowych zasad mogą istnieć obiektywne trudności również w posługiwaniu się e-podpisami wydanymi w innych państwach członkowskich UE. Stąd, o ile osoby uprawnione do reprezentacji przedsiębiorcy nie będą miały numeru PESEL, który jest warunkiem posiadania profilu zaufanego e-PUAP lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego wystawionego przez krajowy podmiot świadczący usługi certyfikacyjne, sporządzenie oraz złożenie Rocznych Dokumentów Finansowych według nowych zasad może okazać się utrudnione.
Dlatego też do czasu wejścia w życie projektowanej ustawy warto zadbać o wcześniejsze uzyskanie odpowiedniego e-podpisu w Polsce. W przeciwnym razie jedynym rozwiązaniem może okazać się uruchomienie awaryjnej ścieżki obowiązującej w sytuacji negatywnej weryfikacji podmiotu składającego Roczne Dokumenty Finansowe oraz skorzystanie z pomocy pełnomocnika procesowego (radca prawny, adwokat).

Marek Sporny

Autor jest doradcą podatkowym, menedżerem w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO, Oddział w Poznaniu

Polecamy warsztaty pod hasłem Akcja Bilans

Przełom roku jest okresem szczególnie wzmożonej pracy dla służb księgowych oraz finansowych w podmiotach prowadzących księgi rachunkowe i sporządzających sprawozdania finansowe. O ile ten wysiłek w tym okresie wydaje się normą w podmiotach, które rokrocznie podlegają badaniu sprawozdania finansowego oraz w firmach audytorskich, o tyle w przypadku podmiotów, które do tej pory nie podlegały badaniu sprawozdania finansowego, może wymagać istotnie większego nakładu pracy. Często wymaga bowiem sporządzenia sprawozdania finansowego, które uwzględnia wszystkie zasady rachunkowości, po raz pierwszy, oraz wprowadzenia niezbędnych ujawnień.

Pamiętać należy o tym, że zgodnie z ustawą o rachunkowości obowiązkowi badania sprawozdania finansowego podlegają poza podmiotami mającymi ten obowiązek obligatoryjnie, również pozostałe, które spełniają łącznie dwa z trzech wymienionych poniżej warunków:

• średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,
• przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Podkreślenia wymaga fakt, że dane te rozpatruje się według stanu na poprzedni dzień bilansowy. Oznacza to, że powyżej wymienione wartości powinny zostać przeliczone po kursie średnim NBP obowiązującym na 31 grudnia 2015 roku (4,2615 zł/eur).
Konsekwencją powyższego jest konieczność sporządzenia sprawozdania finansowego, które podlegać będzie badaniu przez biegłego rewidenta, po wyeliminowaniu wszelkich zwolnień, z których jednostki te korzystały do tej pory.

Dla przypomnienia – podmioty, które nie podlegają obligatoryjnie badaniu sprawozdania finansowego, mają prawo do:

• stosowania podatkowych zasad prezentacji umów leasingu, najmu i dzierżawy w przypadku spełnienia warunków, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy,
• możliwości odstąpienia od obowiązku ustalania aktywu oraz rezerwy na podatek odroczony,
• odstąpienia od obowiązku stosowania rozporządzenia ministra finansów w sprawie zasad, wyceny i ujawniania instrumentów finansowych (art. 81 ustawy),
• odstąpienia od wyłączania z kosztu wytworzenia produktu kosztów pośrednich związanych z wytworzeniem tego produktu, proporcjonalnie do poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych.

W przypadku przekroczenia przez podmioty stosujące zasady rachunkowości określone ustawą limitów obligujących do wyboru biegłego rewidenta do przeprowadzenia obowiązkowego badania sprawozdania finansowego, istnieje możliwość kontynuacji części zwolnień. Możliwość taką daje, wprowadzona nowelizacją ustawy, kwalifikacja podlegającego badaniu podmiotu jako jednostki małej (art. 3 ust. 1c-1e).

Kontynuacja ta może mieć miejsce jednak wyłącznie pod warunkiem, że jednostka w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

• 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
• 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
• 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,

Stosowną uchwałę podejmuje w tym zakresie organ zatwierdzający jednostki.

Dodatkowo na mocy art. 3 ust. 1c ustawy, podmioty podlegające badaniu, a które w dalszym ciągu spełniają definicję małego podmiotu, mogą:

• sporządzać uproszczony bilans, zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy,
• sporządzać uproszczony rachunek zysków i strat, zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy,
• sporządzać uproszczoną informację dodatkową, zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy,
• mogą nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym,
• mogą nie sporządzać rachunku przepływów pieniężnych, oraz
• jeżeli mają obowiązek sporządzenia sprawozdania z działalności jednostki, mogą nie sporządzać tego sprawozdania, pod warunkiem, że w informacji dodatkowej przedstawią informacje dotyczące nabycia udziałów własnych.

Z uwzględnieniem powyższego wszystkie podmioty, z wyjątkiem jednostek mikro, stosują ustawę o rachunkowości w pełnym zakresie. Oznacza to, że są w szczególności zobowiązane do stosowania zasady ostrożnej wyceny, zasady współmierności przychodów i kosztów, zasady memoriału. Nie ma więc podstaw prawnych do stosowania regulacji podatkowych w zakresie np. ewidencji przychodów, rzeczowych aktywów trwałych itd.

Co ważne, stosując wszelkie uproszczenia wynikające z przytoczonych powyżej regulacji ustawy, należy wziąć pod uwagę planowany rozwój jednostki oraz odbiorców, dla których sporządzane jest sprawozdane finansowe. Istotne jest w szczególności określenie czy jednostka zamierza korzystać z zewnętrznych źródeł finansowania, gdyż nadmiar uproszczeń może skutkować po prostu tym, że sprawozdaniu tak sporządzonemu bliżej jest do sprawozdania jednostki mikro niż do sprawozdania, które daje realną wartość poznawczą dla jego czytelnika, a w konsekwencji może na podmiocie wymusić ujęcie brakujących elementów sprawozdawczości.

Reasumując – ważne jest to, by właściwie wyważyć poziom ujawnień z celem nadrzędnym sprawozdawczości finansowej, czyli prezentacją sytuacji finansowej tak, by przedstawiała ona rzetelnie i jasno sytuację majątkową jednostki. Należy bowiem uwzględnić fakt, że jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywierają one istotnie ujemnego wpływu na realizację powyżej określonego obowiązku. W ocenie autora zasadę tę można spełnić jedynie wówczas, gdy podmiot właściwie prezentuje i wycenia będące w jej dyspozycji składniki aktywów oraz zobowiązań i kapitałów własnych z uwzględnieniem nadrzędnych zasad rachunkowości, a w szczególności zasady ostrożnej wyceny.

Marcin Krupa

Autor jest biegłym rewidentem, menedżerem w Dziale Rewizji Finansowej BDO Sp. z o.o.

Zapraszamy na szkolenia w ramach Akcji Bilans 2016

Autor: dr Andre Helin - prezes BDO Sp. z o.o.

Celem inwentaryzacji jest kontrola zgodności stanów składników – aktywów i pasywów wynikających z ksiąg rachunkowych ze stanami rzeczywistymi ustalonymi w trakcie inwentaryzacji. Inwentaryzacja stanowi element rachunkowości (por. art. 4 ust. 3 Ustawy o rachunkowości – dalej RachunkU), który służy do weryfikacji stanów składników aktywów i pasywów przed ich ujęciem w sprawozdaniu finansowym (zabezpiecza rzetelny obraz sytuacji majątkowej jednostki).

Inwentaryzacja jako element systemu kontroli wewnętrznej. Oprócz tego inwentaryzacja stanowi istotny element systemu kontroli wewnętrznej jednostki mającej na celu ochronę posiadanego mienia i racjonalną politykę zarządzania aktywami. Inwentaryzacja jest również znakomitą okazją do oceny dalszej przydatności oraz stanu jakościowego składników majątkowych, w szczególności środków trwałych, materiałów (części zamiennych, opakowań), towarów czy wyrobów gotowych.

1. Metody inwentaryzacji. W praktyce wyróżnia się następujące metody inwentaryzacji:

1. spis z natury – ta metoda inwentaryzacji polega na przeliczeniu lub zważeniu rzeczywistych stanów materialnych lub pieniężnych składników majątkowych. Spis z natury może obejmować wszystkie składniki (tzw. inwentaryzacja pełna) lub tylko niektóre z nich (tzw. inwentaryzacja wyrywkowa);
2. uzyskanie potwierdzenia prawidłowości stanu w księgach rachunkowych zazwyczaj przez osobę trzecią – według tej metody jednostka uzyskuje informacje o stanie aktywów zwykle za pośrednictwem osoby trzeciej – np. wyciąg bankowy informujący o stanie środków pieniężnych lub potwierdzenie salda należności potwierdzające wierzytelność jednostki;
3. porównanie danych księgowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacja sald – ta metoda inwentaryzacji polega na porównaniu zapisów księgowych z dokumentacją zewnętrzną potwierdzającą stan rzeczywisty – np. porównanie wartości niematerialnych i prawnych wynikających z ksiąg rachunkowych z dokumentem zakupu znaku towarowego.

więcej

W związku ze zbliżającym się końcem roku i czasem przygotowania sprawozdań finansowych za rok 2017 zapraszamy Państwa na cykl szkoleń pod hasłem Akcja Bilans 2017. Podczas wykładów Nasi prelegenci zwrócą uwagę na problemy podatkowego zamknięcia roku oraz bieżącego stosowania przepisów w podatkach VAT i CIT. Omówimy kwestie wynikające ze specyfiki przedsiębiorstwa z uwzględnieniem niezbędnych uregulowań wewnętrznych. Uwaga naszych ekspertów skupiona będzie jak zawsze na praktycznych kwestiach zamykania ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdania finansowego. Podstawowym założeniem metodycznym jest praktyczne podejście do omawianych treści i prezentacja rozwiązań problemów wskazanych przez słuchaczy. Szkolenia obejmują również odpowiedzi na pytania oraz inicjowanie dyskusji, która sprzyja wypracowaniu właściwej metodologii zamknięcia rocznego ksiąg rachunkowych.

Najbliższe warsztaty pod hasłem Akcja Bilans 2017

Co wyjaśnia Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 Środki trwałe

Standard ma zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzonych po raz pierwszy za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2017 r.

Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe” określa zasady uznawania, wyceny i ujmowania środków trwałych oraz środków trwałych w budowie w księgach rachunkowych, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych. Standard ma zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzonych po raz pierwszy za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2017 r. W przypadku konieczności doprowadzenia do porównywalności danych za rok ubiegły stosuje się KSR Nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dacie bilansu – ujęcie i prezentacja”.

Z dniem 29 maja 2017 r. weszła w życie uchwała Komitetu Standardów Rachunkowości z 3 kwietnia 2017 r., wprowadzająca do porządku prawnego Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 „Środki trwałe”. Stosowny akt prawny został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Ministra Rozwoju i Finansów z 29 maja 2017 r., poz. 105.

Celem Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 (KSR nr 11) jest wsparcie w stosowaniu przepisów ustawy o rachunkowości dotyczących środków trwałych, a zwłaszcza zapewnienie jednolitości rozwiązań stosowanych przez jednostki w zakresie uznawania, wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji w sprawozdaniu finansowym tego składnika aktywów. Standard kompleksowo wyjaśnia zagadnienie środków trwałych, w wielu przypadkach formalizując praktykę wypracowaną przez jednostki gospodarcze w ostatnich 25 latach gospodarki rynkowej. W KSR nr 11 poruszono również kwestię inwentaryzacji środków trwałych i dokumentacji obrotu środkami trwałymi. Standard zawiera także liczne przykłady dotyczące nakładów na środki trwałe w trakcie ich budowy i wykorzystywania, związane z ulepszeniami i bieżącą eklspolatacją.

Standard wyjaśnia zasady uznawania, wyceny i ujmowania środków trwałych oraz środków trwałych w budowie w księgach rachunkowych, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, jak również zasady prezentacji i ujawniania informacji o nich w sprawozdaniu finansowym jednostki.

Rozwiązania zawarte w standardzie są zgodne w podstawowym zakresie z postanowieniami odpowiednich MSR (MSSF), w tym w szczególności z MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”.
Główne różnice polegają na tym, że standard:

1. dopuszcza możliwość wyceny środków trwałych w wartości przeszacowanej wyłącznie na podstawie odrębnych przepisów,
2. wprowadza kategorie: części składowe (pkt 4.17 KSR nr 11), części dodatkowe (pkt 4.19) i części peryferyjne (pkt 4.20), które nie stanowią komponentów, o których mowa w MSR 16,
3. nie przewiduje ujęcia w wartości początkowej środka trwałego kosztów przyszłej rekultywacji lub przyszłego odtworzenia miejsca, w którym znajduje się środek trwały, jak również innych kosztów koniecznych do poniesienia w związku z likwidacją środka trwałego, 
4. nie zakłada możliwości zmiany metody amortyzacji środka trwałego w okresie jego użytkowania,
5. nie przewiduje możliwości stosowania odrębnych metod lub stawek amortyzacji dla części wchodzących w skład środka trwałego, także gdy stanowią one komponenty w rozumieniu MSR 16. Standard przewiduje natomiast możliwość ustalenia takiej jednej stawki i metody amortyzacji, która uwzględnia różny okres ekonomicznej użyteczności i różny sposób konsumowania korzyści ekonomicznych z części składowych, części dodatkowych i części peryferyjnych środka trwałego,
6. przewiduje ujęcie w wartości początkowej kosztów finansowania zobowiązaniami, także innymi niż kredyty i pożyczki, zaciągniętymi w celu pozyskania środka trwałego, jak również różnic kursowych (dodatnich lub ujemnych) wynikających z zobowiązań w walutach obcych zaciągniętych na ten cel, nie ograniczając ich jedynie do różnic kursowych uznawanych za korektę stóp procentowych,
7. standard zakłada, że przekwalifikowanie składnika aktywów z nieruchomości zaliczanych do inwestycji, zwanych dalej „nieruchomościami inwestycyjnymi”, do środków trwałych następuje w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, z zastrzeżeniem okoliczności wskazanych w pkt. 6.26b i 6.26c,
8. nie przewiduje możliwości rozliczenia z kapitałem własnym skutków przeszacowania środków trwałych na moment ich przekwalifikowania do nieruchomości inwestycyjnych, w przypadku, gdy nieruchomość inwestycyjna wyceniana jest w wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej,
9. nie przewiduje wyłączenia ze środków trwałych obiektów przeznaczonych do sprzedaży lub do zwrotu właścicielom,
10. dopuszcza odmienny zakres ujawnień informacji dotyczących środków trwałych.

KSR nr 11 nie ma zastosowania do inwentarza żywego oraz sadów i plantacji (aktywów biologicznych). Standard nie omawia też zagadnień związanych z zamianą jednego środka trwałego na inny środek trwały oraz wniesienia środka trwałego (środków trwałych) w formie aportu. Problematyka ta jest przedmiotem odrębnego stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości.

W zakres standardu nie wchodzą zagadnienia związane ze stosowaniem przepisów podatkowych dotyczących środków trwałych i ich amortyzacji. Zwraca się jednak uwagę, że ewidencja księgowa środków trwałych ma zapewnić możliwość prawidłowego obliczenia podatku dochodowego, a w jednostkach objętych podatkiem dochodowym od osób prawnych – odroczonego podatku dochodowego.

KRS 11 przedstawia praktyczne zastosowanie zasady istotności, wprowadzonej do ustawy o rachunkowości w nowelizacji z 2015 r. w art. 4 i 4a ustawy o rachunkowości. Przypomnienie definicji istotności wg uor:
4. Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację obowiązku określonego w ust. 1.
4a. Stosując przepisy ustawy, jednostka kieruje się zasadą istotności. Informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne.

Wartość istotna (dolna granica wartości) środka trwałego. Jednostka może stosować uproszczenia przy uznawaniu składników aktywów za środki trwałe ze względu na ich nieistotną jednostkową wartość początkową. Przykłady środków trwałych o nieistotnej wartości początkowej podane w KSR 11 to wyposażenie restauracji, biura, zakup kompletu rusztowań rurowych. Standard informuje, że jednostka może określić kilka poziomów istotności dla jednostkowej wartości początkowej środków trwałych, zależnie od ich kategorii warunkujące odmienne zasady ich uznawania i ujmowania w ewidencji bilansowej lub pozabilansowej. Jednostka może też określić wartość istotną dla jednorazowych, zbiorczych zakupów jednorodnych składników środków trwałych o nieistotnej jednostkowej wartości początkowej w celu zapewnienia ochrony majątku jednostki lub rozliczenia w czasie wartości początkowej tych składników majątku w koszty.

W niektórych kwestiach dotyczących zasad uznawania, wyceny, ujmowania i prezentacji środków trwałych, jednostka dokonując wyboru stosowanych zasad (polityki) rachunkowości uwzględnia postanowienia innych KSR, w tym w szczególności:

1. KSR nr 4 „Utrata wartości aktywów”,
2. KSR nr 5 „Leasing, najem i dzierżawa”,
3. KSR nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”,
4. KSR nr 7 „Zmiana zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja”,
5. KSR nr 8 „Działalność deweloperska”,
6. KSR nr 10 „Umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz umowy koncesji na roboty budowlane i usługi”.

Standard uwzględnia przepisy:

1. ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz.290, z póź. zm.),
2. rozporządzenia Rady Ministrów z 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. 2016 poz. 1864),
3. rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 277),
4. innych aktów prawnych w zakresie, w jakim dotyczą tematyki środków trwałych.

Beata Wójciak-Dziechciarz

Audit Partner
Dział Rewizji Finansowej BDO Sp. z o.o.

Najbliższe warsztaty dotyczące tematyki Środków Trwałych

TYTUŁ I MIEJSCE SZKOLENIA	TERMIN I CENA
Baza Danych o Odpadach (BDO) - przekazanie odpadów, ewidencja, sprawozdawczość (część teoretyczna i praktyczna) Stacjonarne      Poznań	22.05.2025         22.05.2025   810.00 + VAT
AKADEMIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne - ujmowanie, zasady wyceny, naliczanie amortyzacji i likwidacja – aspekt rachunkowy i podatkowy (CIT). Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w strukturze logicznej JPK_ST_KR Stacjonarne      Warszawa	26.05.2025         30.05.2025   2040.00 + VAT
Ślad węglowy Stacjonarne      Wrocław	29.05.2025         29.05.2025   1200.00 + VAT
Ochrona środowiska – sprawozdawczość i podstawy raportowania Stacjonarne      Katowice	02.06.2025         02.06.2025   810.00 + VAT
Baza Danych o Odpadach (BDO) - przekazanie odpadów, ewidencja, sprawozdawczość (część teoretyczna i praktyczna) Stacjonarne      Lublin	17.06.2025         17.06.2025   810.00 + VAT
Letnia szkoła - Nowe obowiązkowe struktury JPK_KR_PD i JPK_ST_KR – ewidencja ksiąg rachunkowych oraz środków trwałych. Przypisywanie znaczników kont zgodnie ze wzorem sprawozdania finansowego. Stacjonarne      Gdańsk	07.07.2025         09.07.2025         2690.00 + VAT 2490 + VAT

Konsolidacja sprawozdań finansowych wcale nie musi być trudna, powinniśmy jedynie wiedzieć, od czego zacząć. W Polsce skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza się na podstawie ustawy o rachunkowości lub Międzynarodowych Standardów Rachunkowości - wyjaśnia w Dzienniku Gazecie Prawnej Aleksander Wojciechowski, konsultant w Dziale Rewizji Finansowej BDO, biuro w Poznaniu.

Ekspert BDO przypomniał, że pod pojęciem konsolidacji kryje się łącznie sporządzone sprawozdanie finansowe podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej. Bardzo ważną czynnością jest jasne i precyzyjne określenie, która z jednostek należących do grupy stanowi podmiot dominujący i musi sporządzić takie skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Z odsieczą w tym momencie przychodzą nam przepisy ustawy o rachunkowości, które precyzują dwa niezbędne warunki do tego, aby zakwalifikować daną jednostkę jako dominującą:

• forma organizacyjno-prawna (mogą to być spółki osobowe i kapitałowe w rozumieniu przepisów Kodeksu Spółek Handlowych, a także przedsiębiorstwo państwowe),
• sprawowanie kontroli nad inny podmiotem zależnym.

czytaj więcej

Polecamy najbliższe szkolenia

Po raz kolejny zapraszamy Państwa na cykl szkoleń pod hasłem Akcja Bilans.

Szkolenia dotyczące bilansu mają na celu przedstawienie zagadnień związanych ze sporządzaniem sprawozdania finansowego za 2014 rok.Podczas wykładów Nasi prelegenci zwrócą uwagę na problemy podatkowego zamknięcia roku oraz bieżącego stosowania przepisów w podatkach VAT i CIT. Omówimy kwestie wynikające ze specyfiki przedsiębiorstwa z uwzględnieniem niezbędnych uregulowań wewnętrznych. Uwaga naszych ekspertów skupiona będzie jak zawsze na praktycznych kwestiach zamykania ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdania finansowego. Podstawowym założeniem metodycznym jest praktyczne podejście do omawianych treści i prezentacja rozwiązań problemów wskazanych przez słuchaczy. Szkolenia obejmują również odpowiedzi na pytania oraz inicjowanie dyskusji, która sprzyja wypracowaniu właściwej metodologii zamknięcia rocznego ksiąg rachunkowych. Poniżej znajdą Państwo pełną ofertę szkoleń dotyczącą bilansu za 2014 rok. Polecamy również lekturę artykułu, który ukazał się na łamach Biuletynu BDO Podatki i Rachunkowość nr 9 (83) 2014 autorstwa prezesa BDO Andre Helina.

Polecamy artkuł

Sposób ustalania przychodów z tytułu usług niezakończonych przy zastosowaniu metody procentowej – według stopnia zaawansowania prac

dr Andre Helin - prezes BDO

Metoda procentowa (art. 34a ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości) przewiduje, że przychody, koszty oraz wynik finansowy dotyczące realizacji usługi na dzień bilansowy ustala się i prezentuje w sporządzonym za każdy okres sprawozdawczy sprawozdaniu finansowym równolegle z rzeczywistym postępem prac, proporcjonalnie do stopnia ich zaawansowania (postępu prac).
U podstaw stosowania metody leży założenie, że w poszczególnych okresach wykonania umowy poziom rentowności powinien być taki sam, bez względu na charakter oraz strukturę kosztów ponoszonych w różnych okresach.

Określenia aktualnego stopnia zaawansowania prac można dokonać różnymi sposobami:

1. poprzez ustalenie proporcji kosztów poniesionych dla wykonania danego etapu prac w stosunku do przewidywanych łącznych kosztów kontraktu (kosztorysu);

2. w formie przeglądu wykonanych prac;

3. poprzez fizyczne porównanie wykonanych prac z planami wynikającymi z kontraktu;

4. poprzez ustalenie liczby przepracowanych godzin bezpośrednich przy wykonywaniu usługi.

Zakłada się, że zwykle płatności progresywne, a także otrzymane zaliczki nie oddają stanu wykonania prac. Stąd tego typu wielkości nie są uznawane za miarę stopnia zaawansowania kontraktu ani przez polską ustawę, ani MSR 11.
Jeżeli stopień zaawansowania stosuje się obliczając, jaką część kosztów poniesiono w stosunku do ostatnich kalkulacji ogólnego kosztu zlecenia, przy obliczaniu stopnia zaawansowania należy uwzględnić tylko te koszty, które odzwierciedlają aktualny stan wykonanych prac.

Typowymi przykładami kosztów wymagających korekt są koszty materiałów zakupionych dla realizacji zlecenia, lecz jeszcze niezainstalowanych lub niewykorzystanych przy jego wykonaniu, a także płatności dla podwykonawców wykraczające poza zakres wykonanych przez nich prac. Korekty te zwiększają wartość zapasów, względnie rozliczenia międzyokresowe czynne.

Po określeniu stopnia zaawansowania wartość przychodów i kosztów do ujęcia w rachunku zysków i strat danego okresu uzyskuje się przez przemnożenie sumy przewidywanych przychodów i kosztów wynikających z umowy przez procent jej realizacji. W przypadku, gdy umowa o usługę przewiduje, że cenę za tę usługę ustala się:

1. w wysokości kosztów powiększonych o narzut zysku – to przychód z wykonania niezakończonej usługi będzie odpowiadał kosztom odpowiadającym wykonanej części usługi, powiększonym o narzut zysku;

2. w wysokości ryczałtu – to przychód z niezakończonej usługi będzie równy części przychodów proporcjonalnej do stopnia zaawansowania wykonania usługi.

Przy zastosowaniu tych zasad otrzymywane są przychody, których wartość w większości przypadków różni się od wartości kwot zafakturowanych. Różnice pomiędzy tak określonymi przychodami a przychodami wcześniej ujętymi w ewidencji oraz poniesionymi kosztami i przewidywanymi stratami ujmuje się jako rozliczenia międzyokresowe przychodów (gdy jest to nadwyżka wartości dotychczas zafakturowanej nad kosztami i szacunkowymi zyskami z umów w trakcie realizacji) lub czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów (gdy koszty i szacunkowe zyski przekraczają kwoty dotychczas zafakturowane).

Warto również zauważyć, że w przypadku, gdy przychody są ustalane odpowiednio do stopnia zaawansowania niezakończonej usługi w sposób inny niż w relacji kosztów faktycznie poniesionych do całkowitych kosztów umowy, nie tylko przychody, ale także koszty wpływające na wynik finansowy są określane w takiej części całkowitych kosztów umowy, jaka odpowiada stopniowi zaawansowania usługi, po odliczeniu kosztów wykazanych w rachunku zysków i strat w ubiegłych okresach sprawozdawczych. A zatem w tej sytuacji również powstaje różnica między kosztami faktycznie poniesionymi a kosztami wpływającymi na wynik finansowy jednostki. Kwota różnicy również ujawni się w rozliczeniach międzyokresowych. Nie dotyczy to kosztów, które nie zostaną pokryte przez zleceniodawcę (straty).

czytaj więcej

Najbliższe szkolenia