Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela definiuje pojęcie "godziny ponadwymiarowej".
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy definiuje pojęcie "godziny nadliczbowej".
To nie to samo.

Niestety nauczycielom wypłacane są jedynie "godziny ponadwymiarowe". O "godzinach nadliczbowych" zapomina się.

Jak wyjaśnić różnicę? Prosto.

Godzina ponadwymiarowa to ta powyżej 18-godzinnego pensum.

A godzina nadliczbowa to ta powyżej 40 godzinnego tygodnia pracy.

Są ze sobą związane, gdyż zwiększenie liczby godzin ponadwymiarowych powoduje automatyczne zwiększenie liczby godzin nadliczbowych, gdyż na ogół przekroczony zostaje 40 godzinny tydzień pracy.

Zgodnie z art 42 ustęp 2 Karty Nauczyciela w ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:

1. zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;
2. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów;
3. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Chodzi o punkt 2 i szczególnie pkt 3 wspomnianego wyżej art. 42 ustęp 2 KN, z którego wynika że w ramach 40 godzinnego czasu pracy na tydzień nauczyciel jest zobowiązany realizować m.in. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Czynności te nauczyciel realizuje w domu, gdyż szkoły nie mają warunków (miejsca, pomieszczeń zapewniających ciszę i odpowiednie warunki pracy) aby nauczyciel mógł 8 godzin dziennie popracować w szkole przygotowując i sprawdzając np. klasówki. Często nie ma nawet odpowiedniej ilości stolików czy krzeseł w szkołach dla nauczycieli. Dzieje się tak niemal o zarania dziejów i w efekcie nauczyciele pracują w domu.

W ramach tego 40 godzinnego tygodnia pracy nauczyciel realizuje też inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów (patrz art.42u1pkt 2 KN) i co najważniejsze obowiązany jest realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze określone w wymiarze wynikających z art.42 ustęp 3 KN(4a,7KN).

Zgodnie z art. 42 ustęp 5 KN Pracę wykonywaną w wymiarze określonym w ust. 3 ( ust. 4a albo ust. 7} uznaje się w zakresie uprawnień pracowniczych za pracę wykonywaną w pełnym wymiarze zajęć.

A zatem jeśli nauczyciel nie ma 18 godzin "tablicowych" to jest mu obcinana pensja.

No a co jak ma powyżej 18 godzin "tablicowych"?

Wtedy otrzymuje dodatek do listy płac wynikający z rozliczenia godzin ponadwymiarowych.

Nie ma zwiększanego etatu, lecz dostaje rozliczenie godzin ponadwymiarowych.

A jest to tak ustawione, że nauczyciel faktycznie pracując pół etatu więcej dostaje wynagrodzenie jak za 1/4 etatu więcej.

Czyli już jest systemowo wykorzystywany, co wynika z rozliczenia godzin ponadwymiarowych. Problem w tym, że Organy Prowadzące Szkoły (OPS) zapominają o art.91c KN.

Przepis ten stanowi wyraźnie, że:

Art.  91c.  [Stosowanie przepisów kodeksu pracy]
1. W zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.
2. Spory o roszczenia ze stosunku pracy nauczycieli, niezależnie od formy nawiązania stosunku pracy, rozpatrywane są przez sądy pracy.

A skoro ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela definiuje pojęcie "godziny ponadwymiarowej", a ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy definiuje pojęcie "godziny nadliczbowej" to OPS powinny stosownie do obu ustaw i wymogów art.149 paragraf 1 KP prowadzić prawidłową ewidencję czasu pracy.

Art.  149. [Ewidencja czasu pracy]
§  1.  Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą. Pracodawca udostępnia tę ewidencję pracownikowi, na jego żądanie.

Niestety nauczycielom wypłacane są jedynie "godziny ponadwymiarowe". O "godzinach nadliczbowych" zapomina się.

Jak dla mnie nauczyciele od lat mają błędnie ustalane wynagrodzenie. Ich pensja jest zaniżana. W efekcie są "oszukiwani".

Zgodnie z art. 151prim Kodeksu Pracy nauczyciel oprócz normalnego wynagrodzenia powinien dostać dodatek za pracę w nadgodzinach. Nikt jednak tych godzin i tego należnego nauczycielom dodatku nie liczy i nie ustala.

Moim zdaniem księgowe szkół, SCUWY, wydziały oświaty czy same organy prowadzące szkoły (OPS) błędnie rozliczają wynagrodzenia nauczycieli....bo "zapominają" o art. 91c Karty Nauczyciela i o obowiązku stosowania Kodeksu Pracy, a dyrektor lub jego zastępca, a może tzw. sekretariat dyrekcji, daje do księgowości/płac do rozliczenia/wypłaty jedynie godziny wymiarowe i ponadwymiarowe.

BO NIKT NIE PROWADZI PRAWIDŁOWEJ EWIDENCJI CZASU PRACY NAUCZYCIELA.

Wystarczy zerknąć do któregoś z systemów płacowych funkcjonujących w polskiej oświacie.

Uciekają zatem godziny nadliczbowe.

W efekcie, bywa że z 40 godzinnego tygodnia pracy robi się 50, 60, 70 a nawet ponad 100 godzin pracy nauczyciela.

I za każdą godzinę powyżej 40 w tygodniu nauczyciel zarabia "ZERO" a powinien w tygodniu dostać 150 procent, a w nocy np. na wycieczce szkolnej i w dni wolne powinien dostać 200 procent dodatku za nadgodziny.
Czyje to zaniedbanie obowiązków służbowych?

Uporczywe niewypłacanie należnego wynagrodzenia?

Czy to Prokurator dla OPS i Dyrekcji szkół? Czy księgowości/płac?

A może jednych i drugich?

Problem w tym, że w środę 26 lutego 2025 roku, Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego wydała w poszerzonym składzie uchwałę bardzo ważną dla nauczycieli, szkół i organów je prowadzących (sygn. III PZP 3/24). Chodzi o prawo nauczycieli do wynagrodzenia za nadgodziny, które od lat nie jest ustalane i nie jest wypłacane.

Sąd Najwyższy stanął po stronie nauczycieli.

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2025 r. brzmi:

​Praca wykonywana przez nauczyciela ponad normy czasu pracy z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz. U. z 2024 r., poz. 986 ze zm.) jest pracą w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

I tu pojawia się pytanie o art. 218 paragraf 3 Kodeksu Karnego:

Art.  218. [Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika]
§  1.  (utracił moc).
§  1a.  Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§  2.  Osoba określona w § 1a, odmawiająca ponownego przyjęcia do pracy, o której przywróceniu orzekł właściwy organ, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§  3.  Osoba określona w § 1a, która będąc zobowiązana orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze stosunku pracy, obowiązku tego nie wykonuje, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Czy OPS grozi zatem odpowiedzialność karna po uchwale 7 sędziów SN za uporczywe nie wypłacanie godzin nadliczbowych?

Bo OPS nieprawidłowo rozliczają wynagrodzenia nauczycieli, i to od lat .... i kryje się za tym MEN niezależnie od opcji politycznej akurat sprawującej władzę.

Czy szkolny program płacowy liczy na przykład tak:

40 godzinny tydzień pracy - 18 godzin przy tablicy - 18 godzin z KN na przygotowanie tych 18 godzin przy tablicy (tu system IT powinien uwzględniać faktyczny czas na klasówki itp bo może być więcej, ale sprawiedliwie jest 1:1) - 1 godzina "Czarnkowa" - 2 "okienka" (bo okienka wlicza się w 40 godzinny tydzień i w sumie to błąd dyrekcji jak planuje okienka, ale oczywiście okienek może nie być) - 1 godzina na różne prace administracyjne = 40 godzin pracy.

A zatem jeśli nauczyciel dostaje tzw. 1.5 etatu to powinien mieć rozliczone: 40 godzinny tydzień pracy - 27 godzin przy tablicy ( w tym 9 godzin ponadwymiarowych) - 27 godzin z KN na przygotowanie tych 27 godzin przy tablicy (w tym dodatkowych 9 godzin ponadwymiarowych) - 1 godzina "Czarnkowa" - 3 "okienka" (bo zrobiło się np. jedno "okienko" więcej jak doszły "ponadwymiarowe" - 2 godziny na różne prace administracyjne bo jak doszły "ponadwymiarowe" to więcej papierków jest do obrobienia = 60 godzin pracy, A zatem skoro zgodnie z KN w sprawach nieuregulowanych KN stosuje się KP nauczyciel ma 20 nadgodzin, które w tygodniu powinny być rozliczone razy 150 procent.

I licząc dalej: jak Dyrekcja wymyśliła sobie konsultacje raz w miesiącu dla rodziców lub wywiadówki np 2 godziny to już w danym tygodniu mamy 22 nadgodziny x 150 procent. A jak nauczyciel pojechał na szkolną wycieczkę 2 dniową to 22+48=70 nadgodzin x 150 procent. A jeśli wycieczka była w weekend lub nauczyciel w nocy pilnował uczniów, to nadgodziny obliczamy 22x150procent+48x200procent.

Jak wiadomo nikt tak płac nie liczy.

A zatem ani jedna szkoła w Polsce nie rozlicza prawidłowo płac nauczycieli.

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2025 r. zamyka sprawę. Ale to nie pierwsza sądowa sprawa. Ku przypomnieniu:

Nauczycielka ze szkoły w Kozłowie, prawdopodobnie pierwsza w Polsce, wniosła pozew przeciwko szkole o zapłatę za pracę w godzinach nadliczbowych podczas trwającej dwa tygodnie zielonej szkoły. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził dodatkowe wynagrodzenie, o 57 proc. wyższe od normalnej pensji. Sąd okręgowy podtrzymał ten wyrok (sygn. VI P 165/07).

Tomasz Wojtania

Zobacz szkolenia

Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych nie dotyczy nabycia praw majątkowych.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) jest regulowany ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, opodatkowaniu PCC podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Jednakże, ustawa przewiduje pewne wyjątki i zwolnienia z tego podatku.
W rozumieniu art. 9 pkt 6 ustawy jednym z kluczowych zwolnień, jest zwolnienie z PCC umów sprzedaży rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Oznacza to, że pojedyncza umowa sprzedaży rzeczy ruchomej o wartości do 1000 zł nie podlega PCC.

Przepisy podatkowe nie przewidują kumulacji wartości kilku umów sprzedaży w celu ustalenia podstawy opodatkowania. Zatem wartości poszczególnych umów sprzedaży nie sumuje się, co oznacza, że jeśli w tym samym dniu kupimy klika rzeczy od jednej osoby, to każdą umowę należy analizować odrębnie pod kątem możliwości zastosowania zwolnienia z podatku.

Każda umowa jest oceniana indywidualnie pod kątem wartości transakcji. W związku z tym, nawet jeśli zostanie zawartych kilka umów sprzedaży w krótkim czasie pomiędzy tymi samymi stronami, to każda umowa jest traktowana oddzielnie w kontekście zwolnienia z PCC.
Jeśli wartość jednej umowy przekracza 1000 zł to nabywca rzeczy ruchomej ma obowiązek zapłacić podatek w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy.

Przepisy o podatku PCC wskazują, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Stawka podatku wynosi 2% wartości rynkowej nabytej rzeczy.
Zwolnienie z PCC do umów o wartości nieprzekraczającej 1000 zł nie dotyczy praw majątkowych.

Zwolnienie dotyczy tylko rzeczy ruchomych. W przypadku sprzedaży praw majątkowych, niezależnie od wartości transakcji, umowa podlega opodatkowaniu.

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Zobacz szkolenia

odatek u źródła (WHT) dotyczy dochodów uzyskanych w Polsce przez podmioty zagraniczne.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podmioty, które nie mają siedziby lub zarządu w Polsce, podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów osiąganych na terytorium Polski. Podatek ten jest pobierany przez polski podmiot wypłacający określone należności na rzecz nierezydenta.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b, 2d i 2e, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Z cytowanych przepisów wynika, że podatek u źródła obejmuje różne rodzaje przychodów, takie jak m.in. odsetki, prawa autorskie, należności licencyjne, usługi doradcze czy przychody z użytkowania urządzeń przemysłowych. Standardowa stawka podatku wynosi 20% od przychodów, ale może być zmieniona na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Podmioty polskie, które dokonują wypłat na rzecz podmiotów zagranicznych, są zobowiązane do pobrania i odprowadzenia podatku u źródła. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika za pomocą certyfikatu rezydencji. Ponadto, płatnik musi dochować należytej staranności przy weryfikacji warunków zastosowania stawki podatku innej niż określona w przepisach krajowych.

Zasady opodatkowania mogą być modyfikowane przez postanowienia umów międzynarodowych, które mają pierwszeństwo przed ustawą krajową. Podatek u źródła w Polsce jest istotnym elementem opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez podmioty zagraniczne. Kluczowe jest, aby polskie podmioty dokonujące wypłat na rzecz zagranicznych odbiorców posiadały odpowiednie certyfikaty rezydencji i dochowały należytej staranności w stosowaniu przepisów podatkowych. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mogą znacząco wpłynąć na wysokość podatku, dlatego ich postanowienia powinny być zawsze uwzględniane przy dokonywaniu tych wypłat.

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Zobacz szkolenia

Pracodawcy muszą dostarczyć urzędowi kopię umowy o pracę zawartą z cudzoziemcem.

W dniu 20 marca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium RP. Ustawa została podpisana przez Prezydenta i ma zastąpić dotychczasową ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Nowelizacja przepisów zakłada m.in. pełną elektronizację postępowań związanych z zatrudnieniem cudzoziemców w Polsce. Zatem nie będzie konieczności pójścia do urzędu w celu załatwienia formalności w zakresie powierzenia pracy cudzoziemcowi w Polsce.

Wszystkie procedury dotyczące m.in. składania wniosków związanych z zatrudnieniem cudzoziemców, odbiorem decyzji, weryfikacją statusu spraw będą dokonywane elektronicznie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl.

Kluczową zmianą jest także rezygnacja z tzw. testu pracy, a więc w celu powierzenia pracy cudzoziemcowi nie trzeba już uzyskać opinii starosty potwierdzającej okoliczność, że na lokalnym rynku pracy brak jest dostępnych kandydatów.

W zamian za to starosta może określić listę zawodów i stanowisk pracy, dla których zezwolenia na pracę nie będą wydawane. Lista takich zawodów i stanowisk podlega zatwierdzeniu przez wojewodę.

Nowe przepisy mają również na celu uszczelnianie systemu zatrudniania cudzoziemców w celu ograniczenia nadużyć. Wprowadzono sankcje za niewłaściwe powierzenie pracy cudzoziemcowi. Podmiot, który zatrudni cudzoziemca bez zawarcia umowy dotyczącej pracy tymczasowej może zapłacić karę grzywny nie niższą niż 3000 zł, a nawet 6000 zł, jeśli cudzoziemiec zostanie zatrudniony bez skierowania przez agencję pracy tymczasowej. Przepisy przewidują nawet karę grzywny do 50 000 zł za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi.

Szersze prawa uzyskają Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna. Nowe przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia bez zapowiedzi kontroli przez obydwa organy w zakresie legalności zatrudniania cudzoziemców

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Zobacz szkolenia

Firmy wynajmujące lokale nie muszą posiadać kasy fiskalnej gdy klient płaci bezgotówkowo.

Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art.111 ust.1 ustawy o VAT. Na jego podstawie podatnicy dokonujący sprzedaży m.in. na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej są obowiązani prowadzić ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących. Kwestia dotycząca zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2024 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Najnowsza linia interpretacyjna potwierdza, że na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 42 załącznika do rozporządzenia firmy mogą stosować zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej z tytułu świadczonych usług najmu krótkoterminowego oraz długoterminowego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, za które zapłata przez tych klientów następuje kartą płatniczą, a z dowodów dokumentujących zapłatę wynika jakiej konkretnie czynności dotyczy dana płatność.

Niezależnie od rodzaju płatności, tj. przelewem, czy przy użyciu terminala płatniczego, jeśli środki trafiają wyłącznie na rachunek bankowy uznaje się, że zapłaty dokonano bezgotówkowo. Jednak dla celów zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej istotna jest możliwość ustalenia, za jaką konkretnie usługę nastąpiła zapłata.

Zatem w ocenie organu skarbowego aby wynajmujący mógł zastosować zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na rzecz klientów indywidualnych za pomocą kasy fiskalnej muszą być spełnione następujące warunki – po pierwsze płatności za najem należy dokonać bezgotówkowo, a więc m.in. przelewem, kartą płatniczą bezpośrednio na rachunek bankowy wynajmującego, po drugie wynajmujący jest w stanie zweryfikować każdą wpłatę i przyporządkować ją do konkretnej rezerwacji lokalu.

W piśmie z dnia 4 lutego 2025 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.883.2024.1.KP Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazuje, że „(…) jeśli klient zapłaci kartą płatniczą za pomocą terminala a środki będą wpływać na rachunek bankowy za pośrednictwem operatora płatności. Tym samym w wyniku ww. formy płatności będą Państwo dostawać środki pieniężne na rachunek bankowy. Jednocześnie wskazali Państwo, że z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę wynikać będzie jednoznacznie jakiej ta zapłata czynności konkretnie dotyczyła i dla kogo była realizowana. Ponadto, co istotne nie będą Państwo dokonywać świadczenia usług, które zostały wymienione w § 4 rozporządzenia. W efekcie należy stwierdzić, że będą Państwo mogli, na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia, w zw. z poz. 42 załącznika do rozporządzenia do 31 grudnia 2027 r., stosować zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w stosunku do świadczonych usług najmu krótkoterminowego oraz długoterminowego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, za które zapłata przez klientów (osoby fizyczne) nastąpi kartą płatniczą w terminalu, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę, jednoznacznie będzie wynikać jakiej konkretnie czynności dotyczyła ta zapłata.”

Lidia Rubińska Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

SPRAWDŹ SZKOLENIA

Zlecenie z innym podmiotem niż własny pracodawca nie podlega składkom ZUS.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi, jeśli nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studentami, do ukończenia 26 roku życia.

Z art. 9 ust.1 i 1a ustawy wynika, że osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę spełniająca jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem niż pracodawca jest objęta obowiązkowo tymi ubezpieczeniami wyłącznie ze stosunku pracy gdy wynagrodzenie w przeliczeniu na okres miesiąca jest wyższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Oznacza to, że osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonująca umowę zlecenie u innego, obcego pracodawcy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z tytułu stosunku pracy. Natomiast z tytułu umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalno-rentowe są dobrowolne jeżeli podstawa wymiaru tych składek w skali miesiąca wynosi co najmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dla takiej osoby obowiązkowe jest jedynie ubezpieczenie wypadkowe.

Wobec tego zleceniodawca nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od umowy zlecenia zawartej ze zleceniobiorcą, który jest jednocześnie pracownikiem zatrudnionym w innym zakładzie pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w piśmie z dnia 19 grudnia 2024 r., sygn.. DI/100000/43/1129/2024 potwierdza, że „osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę i jednocześnie wykonująca umowę zlecenia, zawartą z innym podmiotem niż własny pracodawca i pod warunkiem, iż umowa zlecenia nie jest pośrednio ani bezpośrednio wykonywana na rzecz pracodawcy, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Natomiast z tytułu wykonywania umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają dla niej charakter dobrowolny jeżeli podstawa wymiaru składek ze stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę.”

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Obowiązkowa skrzynka do e-doręczeń dla urzędów i zawodów zaufania publicznego.

Od stycznia 2025 r. dla podmiotów publicznych oraz zawodów zaufania publicznego dostępna będzie nowa usługa. List polecony będzie można wysłać do urzędu lub odebrać pismo urzędowe przez Internet za pośrednictwem skrzynki do e-doręczeń.

Skrzynkę można założyć na stronie mObywatel.gov.pl lub na edoręczenia.gov.pl. Skrzynka do e-doręczeń to elektroniczny odpowiednik tradycyjnych przesyłek listowych za potwierdzeniem odbioru. Dzięki nim można wysyłać i odbierać korespondencję od urzędów w całej Polsce.
Usługa e-Doręczeń zastąpi korespondencję wysyłaną przez Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej (ePUAP).

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązek wysyłania i odbierania pism przez e-doręczenia będzie dotyczył większości urzędów oraz osób wykonujących zawód zaufania publicznego. Wobec tego m.in. notariusze, radcy prawni, doradcy podatkowi zobowiązani są do posiadania skrzynki do doręczeń i odbioru korespondencji przesłanej od podmiotów publicznych.

Inne osoby niepubliczne w tym firmy zarejestrowane w KRS przed 1 stycznia 2025 r. będą zobligowane do założenia skrzynki do e-doręczeń od 1 kwietnia 2025 r. Natomiast firmy rejestrujące się w KRS oraz w CEIDG od 1 stycznia 2025 r. jednocześnie z tym dniem mają obowiązek posiadania skrzynki do e-doręczeń.

Firmy zarejestrowane w CEiDG do 31 grudnia 2024 r., które dokonywały zmian we wpisie po dniu 30 czerwca 2025 r. muszą założyć skrzynkę do 01 lipca 2025 r. Pozostałe firmy zarejestrowane w CEiDG do 31 grudnia 2024 r. zobowiązane będą posiadać skrzynkę do e-doręczeń dopiero od 1 października 2026 r.

Aby móc korzystać z korespondencji cyfrowej należy złożyć wniosek przez Internet o adres oraz skrzynkę do e-doręczeń. Wniosek należy podpisać elektronicznie profilem zaufanym, e-dowodem lub podpisem kwalifikowanym.
Jeśli wniosek złożono prawidłowo to na adres mailowy podany we wniosku zostanie wysłane potwierdzenie o uzyskaniu adresu do doręczeń elektronicznych. Kolejnym krokiem jest aktywacja skrzynki. Skrzynkę do e-doręczeń można założyć i aktywować już teraz.

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Pracodawca musi zwrócić pracownikowi koszty poniesione w podróży służbowej.

Z art. 775 kodeksu pracy wynika, że podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy.
Zgodnie z art. 775 § 1 ww. kodeksu, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Oznacza to, że pracownikowi przebywającemu w „delegacji” a więc na wyjeździe w krajowej lub zagranicznej podróży służbowej pracodawca obowiązany jest do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w trakcie wyjazdu służbowego. Zwrot kosztów dotyczy m.in. zwrotu kosztów noclegów, wyżywienia, czy też kosztów przejazdu.

Warunki wypłacania pracownikowi należności z tytułu podróży służbowej określa właściwe rozporządzenie ministra ds. pracy określające wysokość należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Rozporządzenie określa w szczególności wysokość diet, z uwzględnieniem czasu trwania podróży, a w przypadku podróży poza granicami kraju - walutę, w jakiej będzie ustalana dieta i limit na nocleg w poszczególnych państwach, a także warunki zwrotu kosztów przejazdów, noclegów i innych wydatków.

Powierzenie pracownikowi wykonywania obowiązków w czasie podróży służbowej różni się od powierzenia obowiązków w ramach oddelegowania. Kodeks pracy nie zawiera uregulowań dotyczących oddelegowania. Czasowa zmiana polegająca na wyznaczeniu pracownikowi nowego, stałego miejsca pracy na jakiś czas nie będzie podróżą służbową lecz oddelegowaniem.

Z art. 42 § 4 kodeksu pracy wynika zasada, że wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, uzasadnionymi potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Wobec tego w razie oddelegowania na okres przekraczający 3 miesiące w roku kalendarzowym niezbędne będzie wypowiedzenie zmieniające dotychczasowe warunki pracy. Zatem zmiana pracownikowi stałego miejsca pracy na czas dłuższy niż 3 miesiące powinna być uregulowana w jednostronnym oświadczeniu woli pracodawcy w zakresie zmiany warunków pracy , a pracownik musi wyrazić zgodę na zmianę, gdyż w przeciwnym wypadku zatrudnienie może zostać rozwiązane.

Przykładowo gdy pracownik wyjeżdża raz w miesiącu do Belgii na 5 dni i wykonuje tam zadania zlecone przez pracodawcę, a potem wraca do pracy w Polsce to wyjazd stanowi podróż służbową. Natomiast w przypadku gdy pracownik wyjeżdża do Belgii na cały okres realizacji projektu i wraca do domu na weekendy to mamy do czynienia z oddelegowaniem, ponieważ następuje zmiana na określony czas stałego miejsca pracy na inne stałe miejsce pracy.
Wobec tego w każdym przypadku należy przeanalizować sytuację, w jakiej pracownik wykonuje zadania poza stałym miejscem pracy, ponieważ może to mieć wpływ na obowiązki pracodawcy, w tym kwestie podatkowe oraz obowiązki w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Przedsiębiorcy mogą rozpoznawać przychody oraz koszty podatkowe z działalności gospodarczej metodą kasową, a więc w momencie uregulowania należności.

W Dzienniku Ustaw opublikowano już zmiany wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zmiany dotyczą rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) metodą kasową.

Z nowego rozwiązania będą mogli skorzystać nowi przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą oraz przedsiębiorcy, którzy osiągają przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie po spełnieniu dodatkowych warunków ustawowych.

Przedsiębiorcy, którzy wcześniej rozpoczęli działalność gospodarczą i prowadzą ją samodzielnie muszą spełnić klika warunków by móc rozliczać się kasowo.

Pierwszym warunkiem jest limit przychodów, nie mogą one przekroczyć w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy kwoty 1 mln PLN.

Drugim warunkiem jest rezygnacja z pełnej księgowości ewidencjonowanej za pomocą ksiąg rachunkowych i przejście na podatkową książkę przychodów i rozchodów.

Trzeci warunek polega na złożeniu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze metody kasowej.

Przedsiębiorcy mają czas na złożenie oświadczenia do 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego oświadczenie musi być złożone w terminie do końca roku podatkowego, tj. do grudnia. W przypadku wyboru tej metody podatnik będzie obowiązany do jej stosowania przez cały rok podatkowy.

W przypadku rozliczeń metodą kasową jako datę powstania przychodu należy przyjąć dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień upływu 2 lat od dnia wystawienia faktury, bądź dzień likwidacji działalności gospodarczej. Metodą kasową mogą rozliczać się wyłącznie przedsiębiorcy dokumentujący zdarzenia gospodarcze na podstawie faktur. Dodatkowo podatnicy będą zobowiązani do prowadzenia ewidencji faktur dokumentujących przychody rozliczane metodą kasową.

Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 30.10. 2024 r., poz. 1593 i z pewnymi wyjątkami będzie obowiązywała od dnia 1 stycznia 2025 r.

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Postępowanie egzekucyjne wszczyna się na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego.

W rozumieniu ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji pod pojęciem wynagrodzenia rozumie się wynagrodzenia oraz niewyłączone spod egzekucji inne świadczenia pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną przez zobowiązanego na podstawie stosunku pracy oraz innej podstawie, jeżeli z tego tytułu zobowiązany otrzymuje okresowe świadczenia pieniężne.

Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wynagrodzenia za pracę przez przesłanie do pracodawcy zobowiązanego zawiadomienia o zajęciu tej części wynagrodzenia, która nie jest zwolniona spod egzekucji na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi.

Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa pracodawcę aby nie wypłacał zajętej części wynagrodzenia zobowiązanemu lecz przekazywał ją organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych.

Zajęcie wynagrodzenia za pracę jest dokonane z chwilą doręczenia pracodawcy zawiadomienia o zajęciu. Jednocześnie z przesłaniem zawiadomienia organ egzekucyjny zawiadamia zobowiązanego o zajęciu jego wynagrodzenia za pracę, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego i odpis wezwania przesłanego do pracodawcy pouczając zobowiązanego, że nie może on odbierać wynagrodzenia poza część wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób.

Organ egzekucyjny wzywa pracodawcę aby w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu złożył za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie zestawienie otrzymanego w tym czasie wynagrodzenia zobowiązanego z wyszczególnieniem wszystkich jego składników.

Organ egzekucyjny również poucza pracodawcę o możliwości nałożenia kary pieniężnej lub dochodzenia odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków ciążących na pracodawcy.

Błędne wypełnienie tytułu wykonawczego, w zakresie niektórych jego elementów, np. wskazania zobowiązanego może stanowić podstawę do wniesienia zarzutów oraz umorzenia postępowania egzekucyjnego w administracji.

Lidia Rubińska, Konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO