Duża nowelizacja ustawy o VAT uchwalona przez Sejm
W dniu 16 listopada 2016 r. Sejm przyjął znaczące zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2017 r. Celem nowelizacji jest wprowadzenie przepisów umożliwiających skuteczniejsze egzekwowanie VAT i zapobiegających jego wyłudzeniu.
W zmienianej ustawie są regulacje precyzujące rejestrację podatników VAT, warunki odmowy tej rejestracji i wykreślanie ich z tego rejestru – aby wyeliminować tzw. słupy podatkowe i zwalczać zjawisko karuzel podatkowych.
Naczelnik urzędu skarbowego nie zarejestruje danego podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności jego zawiadamiania, jeżeli dane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą, podmiot ten nie istnieje lub mimo udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z nim albo jego pełnomocnikiem, bądź też podmiot lub pełnomocnik nie stawiają się na wezwania tego naczelnika. W przypadku zarejestrowania podatnika, którego zgłoszenie złożył pełnomocnik, tenże pełnomocnik będzie odpowiadał solidarnie wraz z zarejestrowanym podatnikiem do kwoty 500 000 zł za jego zaległości podatkowe powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego.
Zgodnie z nowelizacją mechanizm odwróconego obciążenia będzie także stosowany w przypadku transakcji dotyczących określonych usług budowlanych, procesorów, wyszczególnionych towarów z kategorii złota, srebra i platyny. Jeśli chodzi o procesory, to reverse charge mechanism znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy ich wartość w jednolitej gospodarczo transakcji będzie wyższa niż 20 tys. zł (bez kwoty podatku).
Odpowiedzialnością solidarną – nabywcy i dostawcy – będą objęte transakcje dotyczące dysków HDD i SSD, a także folii typu stretch.
Zdecydowanie trudniej będzie podatnikom skorzystać po nowelizacji – wskutek konieczności spełnienia łącznie wielu warunków – z możliwości zwrotu różnicy podatku w terminie 25 dni. Jednym z wymogów jest np. nieprzekroczenie kwoty 3 000 zł podatku naliczonego lub różnicy podatku, nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazanej w deklaracji.
Z rozliczeń kwartalnych podatku od towarów i usług będą mogli po zmianach korzystać tylko mali podatnicy, u których przychód ze sprzedaży nie przekroczył 1,2 mln euro w poprzednim roku podatkowym.
Do elektronicznego składania deklaracji VAT od 1 stycznia 2017 r. będą zobowiązani podatnicy VAT UE, podatnicy będący dostawcami bądź nabywcami towarów i usług objętych mechanizmem odwróconego obciążenia, zaś od 2018 r. – pozostali podatnicy VAT. Informacje podsumowujące będą składane jedynie za okresy miesięczne i przesyłane wyłącznie drogą elektroniczną.
Jedną ze zmian jest też ta, która dotyczy podwyższenia limitu wartości sprzedaży – z 150 do 200 tys. zł – który uprawnia do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT.
Zmieniana ustawa wprowadza także sankcje podatkowe za nieuczciwe rozliczanie VAT, polegające np. na zaniżeniu kwoty zobowiązania podatkowego, zawyżeniu kwoty zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, zawyżeniu kwoty różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.
Przykładowo w przypadku faktur, które zostały wystawione przez podmiot nieistniejący, stwierdzają czynności, jakie nie zostały dokonane, podają kwoty niezgodne z rzeczywistością, wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego w części dotyczącej podatku naliczonego wynikającego z tych faktur wyniesie 100 proc.
Nowelizacja stanowi także o utrzymaniu dotychczasowych stawek VAT do końca 2018 r.
Sławomir Wach
Autor jest redaktorem prowadzącym Biuletynów BDO: Podatki i Rachunkowość, Prawo Pracy i HR, Finanse Publiczne
Warszawa 
08.09.2025 09.09.2025 
1520.00 + VAT
