Od października na podstawie umowy zlecenia zatrudnimy radcę prawnego. Ze zlecenia będzie on u nas podlegał pod pełen ZUS. Wynagrodzenie ustalono w stawce miesięcznej. Radca prawny chciałby, aby do umowy wprowadzić dodatkowy zapis o prawie do pełnego wynagrodzenia zasądzonego przez sąd i uiszczonego na naszą rzecz z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. Czy w takim przypadku od tych należności trzeba będzie opłacać składki do ZUS? Czy taki zapis wiąże się dla nas z dodatkowymi kosztami?
Jeżeli na podstawie zawartej umowy radca otrzyma zasądzone koszty zastępstwa, to ta kwota będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wiąże się to z koniecznością ponoszenia przez płatnika dodatkowych kosztów, tj. sfinansowania przez zleceniodawcę składek na ubezpieczenia społeczne od tej części przychodu.
Radca prawny może wykonywać swój zawód na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub w ramach działalności. Przy zawieraniu z radcą umowy zlecenia znaczenie ma to, czy prowadzi on działalność gospodarczą.
Umowa zlecenia z radcą prowadzącym działalność
Jeżeli radca prowadzi działalność i w ramach prowadzonej działalności zawiera z danym płatnikiem umowę zlecenia, a przedmiot prowadzonej działalności jest taki sam jak przedmiot wykonywanej umowy zlecenia (świadczenie pomocy prawnej) i dla celów podatkowych przychód z umowy jest traktowany jako przychód z działalności, to umowa zlecenia nie jest traktowana jako odrębny tytuł do ubezpieczeń, tylko jako jedna z umów, na podstawie której działalność jest prowadzona. Wtedy jego jedynym tytułem do ubezpieczeń jest prowadzona działalność i z umowy zlecenia nie jest zgłaszany do ubezpieczeń i w konsekwencji od przychodów, jakie uzyskuje z tej umowy, nie są naliczane składki ani na ubezpieczenia społeczne, ani na ubezpieczenie zdrowotne.
Radca, który nie ma swojej działalności
W przypadku gdy radca działalności nie prowadzi i swój zawód wykonuje na podstawie umowy zlecenia, podlega ubezpieczeniom jako zleceniobiorca. Z umowy zlecenia jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, wypadkowym i ubezpieczeniem zdrowotnym, a ubezpieczenie chorobowe z umowy zlecenia jest dobrowolne.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwany przez zleceniobiorcę z wykonywanej umowy, jeżeli odpłatność w umowie została ustalona kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjne. Gdy odpłatność ustalono w inny sposób (co w praktyce nie występuje), podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż minimalne wynagrodzenie. W związku z tym w przypadku umowy zlecenia z radcą prawnym podstawę wymiaru będzie stanowił przychód, jaki uzyskuje on z tej umowy.
Stosownie do brzmienia art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata (radcę prawnego) zalicza się m.in. wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata (radcy). Podmiotem, na rzecz którego zasądzane są koszty, jest strona (zleceniodawca), i to na jej konto one wpływają.
W sytuacji gdy radca prawny zatrudniony na umowę zlecenia realizuje także w ramach zawartej umowy czynności polegające na wykonywaniu zastępstwa procesowego i na podstawie zawartej umowy zlecenia część tych kosztów lub koszty w pełnej wysokości są mu wypłacane przez zleceniodawcę, to należności te należy traktować jako przychód z umowy zlecenia. Prawo do tych należności wynika bowiem z łączącej strony umowy zlecenia. W konsekwencji przychody te stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli więc na podstawie zawartej umowy radca otrzyma zasądzone koszty zastępstwa, to ta kwota będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. I będzie się to wiązało z koniecznością ponoszenia przez płatnika dodatkowych kosztów, tj. sfinansowania przez zleceniodawcę składek na ubezpieczenia społeczne od tej części przychodu.
Podstawa prawna:
- art. 18 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 266).
Andrzej Radzisław, radca prawny, specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych
Zastanawiasz się, jak prawidłowo przygotować dokumentację ubezpieczeniową?
Skorzystaj z praktycznych wskazówek dot. rozliczeń z ZUS, zawartych w „Ubezpieczeniach społecznych w praktyce” i prowadź dokumentację ZUS w 100% poprawnie!
www.ubezpieczeniaspoleczne.wip.pl
Polecamy najbliższe szkolenia online z zakresu wynagrodzeń
